چكیده :
مقاله حاضر با استفاده از نظریه بازنمایی و رویكرد تحلیل گفتمانی، به بازنمایی گفتمان سنت اسلامی در رابطه با تجربه دینی در سینمای ایران می‌پردازد. در واقع، سنت تنها گفتمانی است كه دین و آموزه‌های وحیانی را به‌طور متقن می‌پذیرد و “عقل قدسی” نیز معیار داوری گفتمان سنت اسلامی در باب مسائل شناختی، هستی‌شناختی و اخلاقی است و در هیچ نقطه‌ای با آموزه‌های وحیانی در تقابل قرار نمی‌گیرد. تجربه دینی هم كه تابعی از اصول موضوعه این گفتمان است به‌شیوه خاصی از رابطه انسان با ماوراء طبیعت اشاره دارد.
این شیوه خاص رابطه در دو زمینه قابل مشاهده است: اول، در زمینه زندگی واقعی كه تنها توسط فردی كه چنین تجربه‌ای را كسب می‌كند قابل مشاهده است. دوم، در زمینه زندگی تخیلی فیلم و سینما كه بازنمایی تجربیات فردی می‌باشد كه توسط مخاطبان سینما قابل مشاهده است. سینمای استعلاگرای ایران به‌مثابه یكی از مهم‌ترین “رسانه‌های تصویری”، به بازنمایی گفتمان‌های مختلف شكل گرفته در رابطه با تجربه دینی پرداخته است. از میان سه گفتمان عمده روشنفكری، روشنفكری دینی و سنت اسلامی، در این مقاله به گفتمان سوم می‌پردازیم و فیلم سینمایی زیر نور ماه را كه با این رویكرد قابل تبیین است، مورد توجه و تحلیل قرار می‌دهیم.
كلید واژه ها :نظریه بازنمایی رسانه‌ای، تحلیل گفتمان، تجربه دینی، تجربه عرفانی، نظریه خیال، تعالیم ابن عربی، سنت.
این مقاله در فصلنامه علمی پژوهشی مجله جهانی رسانه منتشر شده است
نظر دهید
